Халықаралық Логопед күні - бұл мұғалімнің де, дәрігердің де, психологтың да мерекесі. Өйткені, олар баланы емдейді, үйретеді және сөйлеудегі белгілі бір ауытқулардың себептерін анықтауға тырысады. Ал себептері әртүрлі болуы мүмкін. ҚР ПІБ Медициналық орталығының "Қарлығаш" балабақшасының логопеді Роза Байталиеваның айтуынша, баланың сөйлеуінің дамуындағы бұзылу себептері ішкі және сыртқы болуы мүмкін.
Проблемалар әліде тумаған құрсақтағы сәбиде туындауы мүмкін. Бұл жүктілік пен босанудың патологиясы, артикуляциялық аппарат функциясының бұзылуы, есту мүшесінің зақымдануы, баланың психикалық дамуындағы жалпы артта қалу, тұқым қуалаушылық пен қолайсыз әлеуметтік факторлардың әсері, - дейді логопед. Сыртқы факторлар-отбасылық тәрбиеде баланың тілін дамытуда үйлесімділіктің болмауы (екі тілділік), бала мен ата-ана арасындағы ауызша қарым-қатынас көлемінің төмендеуі, ата-аналардың ерте жастан баланың сөйлеу алгоритмін білмеуі.
Өкінішке орай, қазіргі заманғы гаджеттер баланың сөйлеу дамуына теріс әсер етеді.
Сөйлеудің бұзылуының көптеген себептері бар, бірақ менің ойымша, басты себеп - телефондар, планшеттер. Бала естиді, бірақ сөйлемейді. Бұл жерде біржақты байланыс жүріп жатыр, - дейді "Қарлығаш" балабақшасының логопеді Алма Курхаева. Мектеп жасына дейінгі балалардағы сөйлеуді кешіктірудің тағы бір себебі - билингвизм. Демек, бала артикуляциялық аппараттың мүшелерін бір артикуляциялық позициядан екіншісіне әлсіз ауыстырады, бұл сөйлеуге кедергі келтіреді. Бірақ егер балада ПМПК (психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес) қорытындылары болса, онда бұл жерде: жарақат немесе тұқым қуалайтын факторлар, ұзақ созылмалы аурулар және т.б. бар, - дейді мектепке дейінгі мекеменің логопеді.
Ағымдағы оқу жылының басында "Қарлығаш" балабақшаларының логопедтері 351 баланы тексерді, оның ішінде түзету-дамыту жұмысына 236 бала анықталды. Логопедтер сөйлеу дамуы тежелген балалармен үлкен түзету жұмыстарын жүргізеді.
Қазіргі білім беру саласы жаһандану, қайта өрлеу, яғни адамзат, рухани жаңғыру процесінде. Сондықтан біздің мектепке дейінгі мекемеміз білім беру мен тәрбиелеудің базалық бағдарламасын және түзету –дамыту жұмысының технологиясын, тиімді әдістері мен тәсілдерін саралаумен түзету жұмысының тиімді моделін әзірлейді,- дейді Роза Қадырбайқызы.
Баланың сөйлеу деңгейінің дамуы уақтылы анықталады, түзетудің тиімді әдістері жүйелі түрде қолданылады, сөйлеу бұзылыстарының формалары жұмыста түзетіледі. Біз Логомассажды пайдаланамыз, Дальф 142-1 логотренажерін және Sound Touc бағдарламасын компьютерлік түзетудің - әзірлеудің техникалық құралын қолданамыз, артикуляциялық және дауыстық аппаратты дамыту, дыбысты айту дағдыларын, фонематикалық процестерді, сөйлеудің грамматикалық және синтаксистік жақтарын қалыптастыру, диалогтік және монологтық сөйлеуді дамыту, сөздердің слогдық құрылымын жетілдіру бойынша жұмыс істейміз.
Логопед - маңызды мамандық. Олар балалар өміріндегі алғашқы мұғалімдердің бірі, жақсы нәтиженің артында ұзақ оқу процесі тұр, бұл болашақта балаға мектепте сәтті оқуға мүмкіндік береді.
